Jak ocenić skuteczność opaski uciskowej – czy naprawdę zatamowałeś krwotok?

Założyć opaskę uciskową to jedno. Zrobić to skutecznie – to zupełnie inna historia.
W warunkach TCCC nie ma czasu na poprawki. Jeśli krew nadal leci, nie ma znaczenia, że opaska „jest na miejscu”. Liczy się tylko to, czy działa.


Po co w ogóle oceniać skuteczność?

  • Bo źle założona opaska daje złudne poczucie bezpieczeństwa.
  • Bo czas działa na niekorzyść – każda sekunda to utrata objętości krwi.
  • Bo w warunkach bojowych i w realnych zabezpieczeniach nie ma miejsca na „chyba dobrze”.

Kiedy oceniamy?

Zawsze. Bez wyjątku.

  • zaraz po założeniu opaski,
  • w ciągu pierwszych 30 sekund od jej założenia,
  • każdorazowo przy zmianie pozycji poszkodowanego,
  • podczas ewakuacji lub pakowania do transportu,
  • przed przekazaniem zespołowi medycznemu / LPR / ZRM.

Jak ocenić, czy opaska działa?

1. Brak krwawienia aktywnego

  • krew nie sączy się, nie kapie, nie tryska,
  • opaska zatrzymała wszystkie widoczne oznaki krwotoku,
  • nie ma przemakania opatrunku (jeśli założony).

Jeśli nadal leci – zakładaj drugą opaskę powyżej.


2. Brak tętna dystalnie od opaski

  • sprawdź tętno poniżej opaski (np. na stopie lub nadgarstku),
  • jeśli tętno wyczuwalne – opaska jest za słaba,
  • nie „czujesz” tętna? Dobrze – krążenie kończynowe jest skutecznie zablokowane.

3. Zmiana barwy i temperatury kończyny

  • skóra poniżej opaski staje się blada, chłodna,
  • kończyna może wiotczeć – to normalne przy skutecznym odcięciu przepływu.

4. Widoczna rotacja trzonka (windlass)

  • trzonek powinien być dokręcony tak mocno, że jest napięcie widoczne gołym okiem,
  • jeśli „obraca się luźno” – opaska nie działa,
  • przy SAM XT automatyczna blokada musi się aktywować – słyszalne kliknięcie.

5. Reakcja na próbę odkręcenia (jeśli konieczna diagnostyka)

  • przy próbie poluzowania (TCCC nie zaleca, ale w niektórych przypadkach to się dzieje)
    – natychmiast pojawia się krwotok = opaska była potrzebna i działała.

Co jeśli opaska nie działa?

  • Nie luzuj. Nie poprawiaj. Nie przekręcaj.
  • Załóż drugą opaskę powyżej pierwszej, jeszcze mocniej.
  • Zaznacz godzinę założenia markerem (na czole, opasce, opatrunku).
  • Przekaż informację przy ewakuacji – czas, miejsce, ilość opasek.

QRMed radzi:

  • Trenuj nie tylko zakładanie, ale i ocenę działania opaski.
  • Na naszych szkoleniach ćwiczymy z użyciem manekinów z krwotokiem, trenażerów z ciśnieniem, worków ciśnieniowych i realnych materiałów.
  • Ćwiczenia z opaską założoną jedną ręką, po ciemku, w stresie – to inny poziom umiejętności.