Założyć opaskę uciskową to jedno. Zrobić to skutecznie – to zupełnie inna historia.
W warunkach TCCC nie ma czasu na poprawki. Jeśli krew nadal leci, nie ma znaczenia, że opaska „jest na miejscu”. Liczy się tylko to, czy działa.
Po co w ogóle oceniać skuteczność?
- Bo źle założona opaska daje złudne poczucie bezpieczeństwa.
- Bo czas działa na niekorzyść – każda sekunda to utrata objętości krwi.
- Bo w warunkach bojowych i w realnych zabezpieczeniach nie ma miejsca na „chyba dobrze”.
Kiedy oceniamy?
Zawsze. Bez wyjątku.
- zaraz po założeniu opaski,
- w ciągu pierwszych 30 sekund od jej założenia,
- każdorazowo przy zmianie pozycji poszkodowanego,
- podczas ewakuacji lub pakowania do transportu,
- przed przekazaniem zespołowi medycznemu / LPR / ZRM.
Jak ocenić, czy opaska działa?
1. Brak krwawienia aktywnego
- krew nie sączy się, nie kapie, nie tryska,
- opaska zatrzymała wszystkie widoczne oznaki krwotoku,
- nie ma przemakania opatrunku (jeśli założony).
Jeśli nadal leci – zakładaj drugą opaskę powyżej.
2. Brak tętna dystalnie od opaski
- sprawdź tętno poniżej opaski (np. na stopie lub nadgarstku),
- jeśli tętno wyczuwalne – opaska jest za słaba,
- nie „czujesz” tętna? Dobrze – krążenie kończynowe jest skutecznie zablokowane.
3. Zmiana barwy i temperatury kończyny
- skóra poniżej opaski staje się blada, chłodna,
- kończyna może wiotczeć – to normalne przy skutecznym odcięciu przepływu.
4. Widoczna rotacja trzonka (windlass)
- trzonek powinien być dokręcony tak mocno, że jest napięcie widoczne gołym okiem,
- jeśli „obraca się luźno” – opaska nie działa,
- przy SAM XT automatyczna blokada musi się aktywować – słyszalne kliknięcie.
5. Reakcja na próbę odkręcenia (jeśli konieczna diagnostyka)
- przy próbie poluzowania (TCCC nie zaleca, ale w niektórych przypadkach to się dzieje)
– natychmiast pojawia się krwotok = opaska była potrzebna i działała.
Co jeśli opaska nie działa?
- Nie luzuj. Nie poprawiaj. Nie przekręcaj.
- Załóż drugą opaskę powyżej pierwszej, jeszcze mocniej.
- Zaznacz godzinę założenia markerem (na czole, opasce, opatrunku).
- Przekaż informację przy ewakuacji – czas, miejsce, ilość opasek.
QRMed radzi:
- Trenuj nie tylko zakładanie, ale i ocenę działania opaski.
- Na naszych szkoleniach ćwiczymy z użyciem manekinów z krwotokiem, trenażerów z ciśnieniem, worków ciśnieniowych i realnych materiałów.
- Ćwiczenia z opaską założoną jedną ręką, po ciemku, w stresie – to inny poziom umiejętności.